DZIERZBOWRON

Cracticus tibicen Gymnorhina tibicen (ang. Australian Magpie)

Wideo-film 1 pokazuje żerujące ptaki z podgatunku C. t. terraereginae.
Oryginał został nagrany w standardowej rozdzielczości (ang. SD) (704 x 576p) w formacie 4:3.

Wideo-filmy 2-4 przedstawiają ptaki podgatunku C. t. tyrannica na gnieździe i karmiące młodego.
Oryginały zostały nagrane w rozdzielczości 4K (ang. ultra HD) (3840 x 2160p) w formacie 16:9.

FOTKI

FOTKI FOTKI FOTKI

Fotki 1-3: Typowe gniazdo tego gatunku, w tym przypadku z 3 jajkami.

........................................................................................

..........................................................................

............................................................

Status:
Obecnie, po badaniach genetyczno-porównawczych, nazwę rodzajową Gymnorhina zmieniono na Cracticus włączając ten gatunek do grupy srokaczy. W obrębie tego gatunku wyróżniono 9 podgatunków, w tym 8 występuje w Australii. Historycznie, podział obejmował dwa odrębne gatunki: Gymnorhina tibicen o czarnym upierzeniu na plecach (ang. black-backed) oraz Gymnorhina hypolecuca, o białym upierzeniu na plecach (ang. white-backed). Wyróżniono 4 rasy/podgatunki o czarnym upierzeniu na plecach, a mianowicie:
1. Cracticus tibicen tibicen
2. Cracticus tibicen terraereginae
3. Cracticus tibicen eylandtensis
4. Cracticus tibicen longirostris
oraz 5 ras/podgatunków o białym upierzeniu na plecach, a mianowicie:
5. Cracticus tibicen tyrannica
6. Cracticus tibicen telonocua
7. Cracticus tibicen hypoleuca
8. Cracticus tibicen dorsalis
9. Cracticus tibicen papuana (zamieszkuję Papuę Nową Gwineę).

Wielkość:
Długość ciała 37 – 44 cm, waga 210–360 gramów. Brak wyraźnego dymorfizmu płciowego, samiec większy i cięższy.

Zachowanie:
Gatunek bardzo nietowarzyski do innych gatunków, często przepędza ptaki innych gatunków z rewiru. Bardzo agresywny w okresie wychowywania młodych, nawet w stosunku do ludzi. Tworzy grupy rodzinne od 3 do 20 osobników.

Pożywienie:
Gatunek wszystkożerny, żerujący głównie na ziemi. Odżywia się stawonogami, jajami, pisklętami, w mniejszym zakresie pokarmem pochodzenia roślinnego, na obszarach zurbanizowanych również odpadkami.

Okres lęgowy:
Przypada od lipca do grudnia, zwykle sierpień-październik. Samica składa 1-6 jaj, raz w sezonie. Wysiaduje samica ok. 20 dni, młode karmi w większości samica, okazjonalnie pomaga samiec. Na obszarach o małym zalesieniu, niedoborze miejsc gniazdowych, tworzy luźne kolonie lęgowe po kilka gniazd, oddalonych co kilkadziesiąt metrów. Gniazdownik, młode opuszczają gniazdo po ok. 3 tygodniach.

Gniazdo:
Gniazdo budowane zwykle na drzewie w poziomym lub pionowym rozwidleniu gałęzi, na wysokości 5-20 metrów, czasami z braku odpowiednich drzew, zakładane jest w krzewach na wysokości zaledwie 1,5-3 metry. Zewnętrzna otulina gniazda zbudowana z chrustu, luźnie poukładanego, wnętrze wyścielone trawą, pierzem lub sznurkami w zależności od środowiska. W środowiskach zurbanizowanych bardzo często wyściółka składa się z materiału antropogenicznego typu sznurki, włóczka, plastiki itp.

Jajka:
3-5 (1-6) wielkość 38 x 25 mm, lekko zaostrzony owal, kolor skorupki od jasno niebieskiej z niewielką ilością brązowych plamek do dużej ilości plam, rozmazów powodujących, że niemal cała skorupka jest brązowa, z odcieniami niebiesko-zielonymi, szaro-rdzawymi, szaro-niebieskimi lub matowo jasno-brązowymi.

Siedlisko:
Pospolicie występuje w różnorodnych środowiskach, w których występują zadrzewienia, włącznie z terenami zurbanizowanymi typu aglomeracje miejskie lub obszary wiejskie. Unika obszarów suchych, bez dostępu do wody, wraz z opadami deszczu, przemieszcza się na obszary uprzednio zbyt suche do zasiedlenia.

Rozmieszczenie:
Cracticus tibicen tibicen: płd.-wsch. stanu Queensland (Moreton Bay) wsch. stanu Nowa Południowa Walia (Moruya) aż do granicy ze stanem Victoria (w pasie przybrzeżnym wsch. część wielkiego działu wodnego).
Cracticus tibicen terraereginae: od półwyspu York i zatoki Carpentaria, poprzez stan Queensland do wybrzeża pomiędzy zatoką Halifax na płn. i na płd. do rzeki Mary, oraz centralna i zach. część stanu Nowa Południowa Walia do płn. części stanu Australia Południowa.
Cracticus tibicen eylandtensis: od Kimberley w płn. stanu Australia Zachodnia, poprzez Terytorium Północne, rejon Arnhem i Groote Eylandt aż do zatoki Carpentaria.
Cracticus tibicen longirostris: poprzez płn. część stanu Australia Zachodnia, od zatoki Rekina w rejon Pilbary.
Cracticus tibicen tyrannica: od zatoki Twofold w stanie Nowa Południowa Walia, południowy fragment wybrzeża, poprzez płd. stanu Victoria , na płd. od wielkiego działu wodnego poprzez Coorong w płd.-wsch. stanu Australii Południowej.
Cracticus tibicen telonocua: od Cowell na płd. do półwyspów Eyre i Yorke płd stanu Australia Południowa jak również płd.-zach. część masywu Gawer.
Cracticus tibicen hypoleuca: Tasmania oraz wyspy Króla i Flinders.
Cracticus tibicen dorsalis: płd.-zach. róg stanu Australii Zachodniej.
Cracticus tibicen papuana: płd. kraniec Papui Nowej Gwinei.

Mapka: Zobacz (link) .

Bibliografia:
Barrett G., Silcocks A., Barry S., Cunningham R., Poulter R. (2003) The New Atlas of Australian Birds, Royal Australasian Ornitologists Union, Hawthorn East, Vic., ISBN 1 875122 09 5.
Beruldsen Gordon (2003) Australian Birds their Nests and Eggs, G. Beruldsen, Kenmore Hills, Qld., ISBN 0-646-42798-9.
BirdLife Australia: (link) .
HANZAB: Handbook of Australian, New Zealand and Antarctic Birds: (link)
HBW: Handbook of the Birds of the World (link) .
Marcombe Michael (2000) Field Guide to Australian Birds, Steve Parish Publishing Pty Ltd, Archerfield, Qld., ISBN 1-876282-10-X.

Klasyka:
Campbell Archibald James (1900) Nests and Eggs of Australian Birds (vol. 1 – 2) (link) .
North Alfred John (1914) Nests and Eggs of Birds Found Breeding in Australia and Tasmania (vol. 1 – 4) (link) .